ส้มตำ
Papaya Salad
ส้มตำ (Som Tum)
เป็นเมนูอาหารไทยที่มีความเป็นที่นิยมมากทั้งในประเทศไทยและระหว่างชาติ โดยเฉพาะในทวีปเอเชีย. น้ำจิ้มหลักคือจากมะนาว, น้ำปลา, น้ำตาลปี๊บ, และพริกไทย ทำให้ส้มตำมีรสชาติหลายมิติที่เผ็ด, หวาน, เปรี้ยว, และเค็ม.
ความเป็นมา: ส้มตำมีลักษณะเป็นอาหารที่มีรากฐานจากรัฐลักษณ์อีสานของประเทศไทย, ที่ในท้องถิ่นเรียกว่า “ตำลาน” หรือ “ตำลานส้ม,” โดยที่ “ตำ” หมายถึงการตำหรือทานะทำกับมะละกอ. ในตำนานมีเรื่องราวที่ส้มตำได้มีความเป็นมาจากการปรากฎตัวของหลวงตำลาน, นักบวชสงวนวรวิทยา, ที่มีความรู้ด้านสมุนไพรและอาหาร.
ส้มตำได้รับความนิยมและแพร่หลายไปทั่วประเทศไทย และมีการปรับปรุงสูตรในแต่ละภูมิภาคตามรสชาติและวัฒนธรรมท้องถิ่น. นอกจากมะละกอ, ส่วนประกอบอื่น ๆ ของส้มตำสามารถประกอบไปด้วยมะเขือเทศ, ถั่วลิสง, กระเทียม, พริก, น้ำปลา, น้ำตาลปี๊บ, มะนาว, และมีบางรูปแบบที่เพิ่มกุ้งแห้งหรือปูนาเข้าไป.
วันนี้, ส้มตำได้กลายเป็นอาหารไทยที่ได้รับความนิยมทั้งในประเทศไทยและต่างประเทศ, และมีการปรับเปลี่ยนสูตรเพื่อตอบสนองต่อรสชาติของผู้บริโภคในทุกที่ทุกเวลา.
การทำส้มตำ
ส่วนประกอบ:
- มะละกอเขียว:
- 1 ถ้วย (ประมาณ 200-250 กรัม) มะละกอเขียว, ละเอียดหั่นหรือขูดเป็นเส้นบาง.
- มะเขือเทศ:
- 1 ถ้วย (ประมาณ 150-200 กรัม) มะเขือเทศสีแดง, ละเอียดหั่น.
- ถั่วลิสง:
- 1/2 ถ้วย ถั่วลิสงคั่ว, บดหรือบุบ.
- กระเทียม:
- 3-5 กลีบ กระเทียม, สับหรือบด.
- พริกขี้หนู:
- ตามความต้องการ, 3-10 เม็ดขึ้นอยู่กับรสชาติที่ต้องการ.
- มะนาว:
- 2-3 ลูก มะนาว, สกปรกและบีบน้ำ.
- น้ำปลา:
- 2-3 ช้อนโต๊ะ น้ำปลา.
- น้ำตาลปี๊บ:
- 1-2 ช้อนโต๊ะ น้ำตาลปี๊บ.
- กุ้งแห้ง (ตามความชอบ):
- หรือสำหรับตกแต่ง, กุ้งแห้งที่คั่วได้.
ขั้นตอนการทำส้มตำ:
ขั้นตอนการทำ:
- ตำพริกและกระเทียม:
- ในครกหรือในมอนด์, ตำพริกขี้หนูและกระเทียมให้ละเอียด.
- เพิ่มมะละกอและมะเขือเทศ:
- เพิ่มมะละกอและมะเขือเทศลงในครก และตำเบา ๆ ให้ส่วนผสมเข้ากัน.
- เพิ่มถั่วลิสง:
- เพิ่มถั่วลิสงคั่วลงไป และตำให้เข้ากัน.
- เพิ่มน้ำปลา, น้ำตาลปี๊บ, และมะนาว:
- เพิ่มน้ำปลา, น้ำตาลปี๊บ, และมะนาวบีบลงไปในครก และตำให้ทุกอย่างเข้ากัน.
- ชิมรส:
- ลองชิมรสและปรับตามความชอบ โดยอาจต้องเพิ่มน้ำปลา, น้ำตาลปี๊บ, หรือมะนาวเพิ่มเติม.
- ตักใส่จานและเสิร์ฟ:
- ตักส้มตำใส่จานและตกแต่งด้วยกุ้งแห้ง (ถ้ามี) และถั่วลิสงบด.
ส้มตำสด ๆ นี้เป็นอาหารที่สดชื่นและอร่อยมาก สามารถเสิร์ฟร่วมกับข้าวเหนียว, หมูย่าง, หรือเนื้อย่างต่าง ๆ ได้ตามความชอบ.
การสับมะละกอ:
สำหรับร้านอาหารแล้ว การสับมะละกอในปริมาณมาก อาจใช้เวลานาน
เครื่องสับมะละกอ จะช่วยให้ความสะดวก และทำให้การสับมะละกอเป็นเรื่องง่าย รวดเร็ว
เมนูส้มตำ
เมนูส้มตำ มีหลายแบบตามภูมิภาคและรสนิยมของคนต่าง ๆ ภายในประเทศไทยและต่างประเทศ. นี่คือเมนูส้มตำที่นิยมและมีทั่วไป:
- ส้มตำไทย (Som Tum Thai):
- มีมะละกอเขียว, มะเขือเทศ, ถั่วลิสง, กระเทียม, พริก, น้ำปลา, น้ำตาลปี๊บ, มะนาว, และกุ้งแห้ง. สามารถเพิ่มหรือลดส่วนประกอบตามความชอบ.
- ส้มตำอีสาน (Som Tum Isaan):
- มีมะละกอเขียว, มะเขือเทศ, ถั่วลิสง, กระเทียม, พริก, น้ำปลา, น้ำตาลปี๊บ, มะนาว, กุ้งแห้ง, และปูนา. นิยมเพิ่มปูนาในส้มตำแบบอีสาน.
- ส้มตำปูม้า (Som Tum Poo Ma):
- เป็นส้มตำที่มีการใส่ปูม้า ทำให้มีรสชาติเดิม ๆ แต่มีรสเค็มเพิ่มขึ้นจากปูม้า.
- ส้มตำกุ้งสด (Som Tum Kung Sod):
- มีมะละกอเขียว, มะเขือเทศ, ถั่วลิสง, กระเทียม, พริก, น้ำปลา, น้ำตาลปี๊บ, มะนาว, กุ้งสด ๆ ถูกใส่เพื่อให้รสชาติเดิมและเนื้อกุ้งสด.
- ส้มตำมัสมั่น (Som Tum Muslim):
- เป็นส้มตำที่มีผสมส่วนประกอบจากรูปแบบอาหารมัสลิน ซึ่งมีการใส่ปลาแซลมอนหรือปลานิลได้.
- ส้มตำลาว (Lao Som Tum):
- ส้มตำลาวมักมีลักษณะคล้ายกับส้มตำอีสาน แต่มีลักษณะสำคัญคือมีการใส่น้ำปลากะปิแทนน้ำปลา.
- ส้มตำทะเล (Som Tum Talay):
- เป็นส้มตำที่ใส่ทะเลสด ๆ เช่น ปูนา, หอยนางรม, และหอยโขลง.
- ส้มตำหมูสุก (Som Tum Moo):
- มีหมูสุกถูกนำมาผสมเข้ากับส้มตำ เพื่อให้มีรสชาติเนื้อหมูและน้ำจิ้มหมูกระทะ.
ส้มตำมีหลายรูปแบบและสูตร, และสามารถปรับแต่งตามรสชาติส่วนตัวได้. ขึ้นอยู่กับพื้นที่และวัฒนธรรม, ส้มตำมีลักษณะที่หลากหลายทั้งทานเล่นหรือเสิร์ฟร่วมกับข้าวเหนียวหรืออาหารที่ทอด