ข้าวผัด (Fried Rice) เป็นอาหารจานหนึ่งที่มีประวัติยาวนานและมีรากฐานมาจากหลายวัฒนธรรมทั่วโลก โดยทั่วไป ข้าวผัดหมายถึงอาหารที่นำข้าวมาผัดกับส่วนผสมต่าง ๆ เช่น เนื้อสัตว์ ผัก และเครื่องปรุงรส แต่ละประเทศมีการปรับเปลี่ยนและพัฒนาข้าวผัดให้เข้ากับรสนิยมและวัฒนธรรมการกินที่แตกต่างกันไป

• ประวัติของข้าวผัดในระดับโลก

1. จีน:

   • ข้าวผัดมีต้นกำเนิดมาจากประเทศจีนเมื่อหลายศตวรรษก่อน โดยเฉพาะในยุคราชวงศ์สุย (Sui Dynasty) ช่วงประมาณ ค.ศ. 589-618 ข้าวผัดถือเป็นอาหารที่มีอยู่ตามบ้านเรือนของคนทั่วไป โดยนำข้าวที่เหลือจากวันก่อนมาใช้ทำอาหารในรูปแบบต่าง ๆ การนำข้าวมาผัดเป็นวิธีที่ช่วยถนอมอาหารและเพิ่มความอร่อย ข้าวผัดแบบจีนที่มีชื่อเสียงที่สุดคือ “ข้าวผัดหยางโจว” ซึ่งมีส่วนผสมของกุ้ง แฮม ถั่วลันเตา และไข่
   • ข้าวผัดหยางโจว (Yangzhou Fried Rice) ถือเป็นหนึ่งในเมนูข้าวผัดที่มีชื่อเสียงมากที่สุดในจีนและทั่วโลก

2. ไทย:

   • ในประเทศไทย ข้าวผัดเป็นเมนูยอดนิยมที่เป็นที่รู้จักในทุกครัวเรือน โดยส่วนใหญ่คนไทยจะนำข้าวสวยที่เหลือจากมื้ออาหารก่อนหน้ามาปรุงเป็นข้าวผัดพร้อมกับเนื้อสัตว์และผักตามชอบ รสชาติข้าวผัดแบบไทยมีเอกลักษณ์เฉพาะ โดยจะมีการปรุงรสด้วยน้ำปลา ซีอิ๊ว และซอสหอยนางรม เพื่อเพิ่มรสชาติที่เข้มข้น มีข้าวผัดแบบดั้งเดิมและข้าวผัดประยุกต์ เช่น ข้าวผัดกะเพรา ข้าวผัดพริกแกง ข้าวผัดต้มยำ
   • ข้าวผัดปูและข้าวผัดกุ้งเป็นเมนูที่นิยมมาก โดยมีการเพิ่มความสดของอาหารทะเลลงไปในข้าวผัด
3. ญี่ปุ่น:
   • ในประเทศญี่ปุ่น ข้าวผัดเรียกว่า “ชาฮัง” (Chahan) มีการปรับเปลี่ยนข้าวผัดให้เข้ากับรสนิยมญี่ปุ่น โดยส่วนผสมหลักมักเป็นข้าว ผัก ไข่ และเนื้อสัตว์ เช่น หมูหรือไก่ ข้าวผัดญี่ปุ่นได้รับอิทธิพลมาจากข้าวผัดจีน แต่จะมีความเบากว่าและใช้ซอสถั่วเหลืองในการปรุงรส
4. อินโดนีเซีย:
   • ข้าวผัดในอินโดนีเซียมีชื่อว่า “นาซิโกเรง” (Nasi Goreng) ซึ่งเป็นหนึ่งในอาหารประจำชาติของอินโดนีเซีย โดยนาซิโกเรงมักจะผัดข้าวกับซอสถั่วเหลืองเข้มข้นและใช้เครื่องเทศที่เป็นเอกลักษณ์ของภูมิภาค ข้าวผัดนาซิโกเรงมักเสิร์ฟพร้อมไข่ดาวและอาหารทะเล หรือเนื้อสัตว์ตามความชอบ

• ข้าวผัดในสมัยใหม่

ปัจจุบัน ข้าวผัดเป็นอาหารที่ได้รับความนิยมทั่วโลก และสามารถพบได้ในร้านอาหารหรือร้านค้าอาหารจานด่วนเกือบทุกที่ การปรับแต่งและความหลากหลายของข้าวผัดทำให้มีรสชาติที่เข้ากับคนในแต่ละประเทศ ข้าวผัดไม่เพียงแค่เป็นเมนูอาหารจานด่วนที่สะดวกสบายในการทำ แต่ยังเป็นอาหารที่สามารถสร้างสรรค์ตามความต้องการของผู้บริโภคได้เช่นกัน